Jak usprawniać aparat artykulacyjny dzieci? Masaże logopedyczne i inne ciekawe ćwiczenia

31 marca 2020

USPRAWNIANIE APARATU ARTYKULACYJNEGO (ĆWICZENIA BIERNE)

MASAŻ POLICZKÓW, PRZEŁYKU, WARG:
—wykonujemy na ok. 30 minut przed posiłkiem,
— cel — poprawienie sprawności aparatu artykulacyjnego,
— staramy się; by dziecko oddychało przez nos przed ćwiczeniami oczyszczamy nos.

1 .Masaż policzków:

– nakładamy krem na skórę twarzy i szyi,

– kciukiem podtrzymujemy brodę tak, aby zęby były złączone a wargi zwierały się
— pozostałymi palcami masujemy ruchami okrężnymi – od nosa i warg w kierunku skroni, najpierw delikatnie, potem zwiększamy szybkość Wykonywanych ruchów
— lekko obszczypujemy i oklepujemy masowaną okolicę
znowu masujemy
na zakończenie głaszczemy

2. Masaż przełyku
zewnętrzną stronę masujemy od dołu ku górze ruchem głaskającym

3. Masaż warg
— kciuk pod brodę
— palec wskazujący i środkowy masuje ruchem rozciągającym jednocześnie obydwie połowy warg
— wargi rozciągamy, ściągamy
— można masować miękką włosianą szczoteczką do zębów -do picia używamy imbryczka — dziecko oplata i zaciska wargi na dzióbku, na początku może przytrzymywać sobie zębami, potem staramy się by tylko wargami

1.Usprawnianie języka– masaż języka (ćwiczenie dla dziecka raczej nieprzyjemne!)
— ręce umyte ciepłą wodą z mydłem, mogą być posmarowane kremem o delikatnym zapachu
— palec wskazujący prawej ręki owijamy gazą, moczymy w ciepłym płynie (może być boraks z gliceryną 30%, aby zmniejszyć tarcie podczas masowania)

— masaż rozpoczynamy od grzbietowej powierzchni czubka języka przesuwając palec ruchami kolistymi (podłużnie lub poprzecznie) najpierw po prawej stronie, potem po lewej stronie w kierunku od czubka języka do nasady aż do wystąpienia odruchu wymiotnego
– masujemy brzegi języka, zahaczając o powierzchnię dolną, też od czubka do nasady
— czubek chwytamy przez gazę w palce, masujemy ruchem rozgniatającym, dotykając go dość energicznie, prowokujemy odruch cofania się.

2.Usprawnianie wędzidełka (w miarę potrzeby)
— podciąganie i energiczne wywijanie czubka języka ku górze.

3.Usprawnianie podniebienia
— podniebienie twarde i miękkie masujemy ku tyłowi. najpierw po jednej, potem po drugiej stronie -—masujemy wewnętrzną stronę policzków i warg.

4.Masaż dziąseł
— dziąsło dolne masujemy w kierunku Od góry do dołu
— dziąsło górne masujemy od dołu ku górze
— masaż dziąseł pobudza odruch żucia i dlatego wykonujemy go, jako ostatni przed posiłkiem,

USPRAWNIENIE APARATU ARTYKULACYJNEGO (ĆWICZENIA WSPOMAGANE)

— wymagają czynnego włączania się dziecka
— zachęcamy dziecko, aby w czasie masażu przy rozciągniętych wargach naśladowało mlaskanie, przy ściągniętych cmokanie
— ćwiczymy przed lustrem usprawnianie mięśnia okrężnego ust — przy maksymalnych ruchach warg wymawiamy ao, eo, ae, eu, aoueyi (głos karetki, pociągu.. .)
—zachęcamy, by dziecko mocno zwierając wargi próbowało robić baloniki z policzków, albo chociażby wdychało powietrze „dzióbkiem”, można pomóc zaciskając palcami skrzydełka nosa;

—pomagamy przy zakładaniu na siebie Warg: górnej na dolną i odwrotnie;
Ćwiczenia wspomagane języka
— dziecko wykonuje samo lub pomagamy palcem lub łyżeczką, aby: czubek języka dotknął górnej wargi, dolnej wargi; język przesuwał się pomiędzy kącikami warg;
— wklejamy na podniebienie mleko w proszku lub czekoladę — dziecko zlizuje czubkiem języka.

USPRAWNIANIE APARATU ARTYKULACYJNEGO (ĆWICZENIA CZYNNE)

I. ĆWICZENIA SZCZĘKI DOLNEJ

1.Opuszczanie i unoszenie szczęki dolnej (zabawa w leniuszka, który ziewa).
2. Przesuwanie opuszczonej dolnej szczęki w prawo ‚i w lewo (zabawa w krowę, która żuje trawę).
3.Nagryzanie dolnymi zębami górnej wargi i górnymi zębami dolnej wargi.
4.Wysuwanie szczęki dolnej i cofanie.

II. ĆWICZENIA WARG

1. Zakładanie dolnej wargi na górną i górnej na dolną.
2.Maksymalne oddalenie od siebie warg górnej i dolnej — wymowa głoski a — zabawa w leniuszka j.w.
3.Maksymalne oddalenie kącików ust (uśmiech słoneczka — „od ucha do ucha”, widać zęby).
4.Zbliżenie do siebie kciuków ust — „ryjek”.

III. ĆWICZENIA USPRAWNIAJĄCE JĘZYK

1 . Wysuwanie języka na brodę, w stronę nosa, poziomo do kciuków ust (zabawa w języczek na defiladzie — maszeruje jak żołnierz:
raz — czubek języka na górną wargę
dwa — do lewego kącika ust
trzy — na dolną wargę cztery — do prawego kącika ust).
2.Oblizywanie warg (można posmarować czekoladą, zabawa w kotki).
3.Lizanie lizaka, wylizywanie talerzyka
(Oto domek niski stoją przed nim miski .
Kotki mleko piją potem miski myją!
Czym kotki myją miski?
Łapka. językiem czy ogonkiem?)
4.Zabawa w łapanie języka — język dziecko wysuwa do przodu, potem szybko chowa za zęby.

IV. ĆWICZENIA ODDECHOWE

l. Wdech — ręce do góry, wydech — ręce na dół (zrywanie jabłek z drzewa, chowanie do koszyczka na dole).
2. Wdech — wydech — wąchanie kwiatków.

Opracowanie:

Justyna Piotrowicz – neurologopeda PPP Białogard.